خط به مثابه کارت ویزیت هر کشور است.
کارت ویزیت فرهنگ ملت ما باید زیبایی خط و هنر ایران را در خود داشته باشد
خط فارسی یکی از مولفههای مهم وحدت و هویت ملی است و پلی است که نسلهای گذشته و حال را به یکدیگر پیوند میدهد. در طول تاریخ، بزرگترین دانشمندان، عارفان و شاعران ایرانی، آثار ارجمند خویش را به کمک این خط به حافظهٔ تاریخ سپردهاند و هزاران خوشنویسِ چیرهدست، اوج زیبایی و هنر را در پیکرهٔ آن به یادگار نهادهاند.
پس از هفت سال تحقیق و پژوهش دربارهٔ محتوا، خط و فونت فارسی در رسانههای دیجیتال، به این نتیجه رسیدهایم که جامعهٔ فارسیزبان با سرعتِ زیادی در حال فراموش کردن حس زیباییشناسیِ خط فارسی است.
متأسفانه سالهای زیادی است که به فونت فارسی بهشدت بیتوجهی و بیمهری میشود تا حدی که شاهدیم در رسانههای دیجیتال و محیط مَجازی برای نمایشِ محتوای فارسی فقط از یک فونت فارسی یعنی تاهوما استفاده میشود که سبب ایجاد یکنواختی در نمایش زیباییهای خط فارسی شده است. این یکنواختی یکی از دلایل کمرنگتر شدن حس زیباییشناسی خط فارسی در چشمان جامعهٔ فارسیزبان است.
از طرف دیگر در عصر دیجیتال، جامعهٔ فارسیزبان نیز کمتر از قلم برای نوشتن استفاده میکند و فشردن دکمهها یا لمس کردن صفحهٔ نمایشگر جایِ با قلم مشق کردنِ روی کاغذ را گرفته است؛ بنابراین به زودی یکی از مهمترین راههای انتقال دانشِ خط محو خواهد شد. البته خوشبختانه دانش خط از راه بصری نیز انتقالپذیر است و با دیدن خط، شکلهای حروفِ آن در حافظهٔ انسان ثبت و نگهداری میشود اما اطلاعاتی مانند این فرّارند و نیاز است همواره تکرار شده تا در حافظهٔ دایمی ذخیره شوند و دقیقاً اینجاست که نقش فونت فارسی پر رنگ و مشخص میشود.
آری، فونت فارسی آیندهٔ خط فارسی است. فونتهای فارسی میتوانند حس زیباییشناسیِ خط فارسی را مجدداً در ذهن جامعهٔ فارسیزبان تقویت کنند و جلوی فراموش شدن این حس را بگیرند. پس همچون دست خط که در نوشتن بر روی کاغذ از اهمیت بسیاری برخوردار است، فونت نیز در نوشتههای دیجیتال از جایگاه ویژهای برخوردار است.
از طرف دیگر دست خط دیجیتال ما، همپای دستخط قلمی ما نشانه سواد، اعتنا و جزئینگری و در مجموع شخصیت درونی ماست. پس همانطور که تلاش میکنیم، خط خوبی داشته باشیم، باید در زیبانویسی نوشتار دیجیتالی فارسیمان هم این دقت را لحاظ کنیم.
اگر بخواهیم فهرستی از اصلیترین عناصری که هویت جمعی ما را به عنوان یک «ملت» شکل میدهد، تهیه کنیم، زبان و خط فارسی یکی از مهمترین موارد این فهرست خواهد بود. از طرفی امروز، اصلیترین برخورد مردم با خط فارسی از طریق متون چاپی و دیجیتالی است؛ متونی که همگی با استفاده از فونتهای موجود حروفچینی شدهاند. به عبارت دیگر اصلیترین نماینده خط فارسی در دوران معاصر، تایپ (فونت) فارسی است.
امروز اگر بخواهیم خط فارسی نقش خود را به بهترین نحو ایفا کند، باید در قالبی که تکنولوژی روز ایجاب میکند قابلیتهای آن را شناسایی و ارائه کنیم. این امر محقق نخواهد شد مگر با فعالیت توأمان نظری و عملی. در سطح نظری باید با تولید و نشر دانش بستر را برای فعالیت مؤثرتر طراحان فراهم کنیم و در سطح عملی، باید با طراحی و ارائه تایپفیسها (فونتهای) جدید مبتنی بر اصول و قواعد خط، آرام آرام به غنیتر شدن گنجینه فونتهای فارسی کمک کنیم.
شکی نیست که هرچه قدر تعداد و تنوع فونتهای موجود فارسی بیشتر باشد و هرچه قدر کیفیت این فونتها به لحاظ فنی بالاتر باشد، خروجی بصری متون علمی، فرهنگی، ادبی و... بهتر خواهد بود و این امر، فرآیند «خواندن» را تسهیل میکند. به همین جهت، تلاش برای طراحی تایپفیسهای استاندارد تلاشی است در راستای افزایش رغبت به مطالعه و آسانتر کردن تجربه «خواندن»؛ و ارتقای فرهنگ دیداری جامعه.
ما نیز به همین سبب در خانهٔ فونت فارسی رسالتمان را بر این اصل بنا نهادهایم: «حفاظت، صیانت و گسترشِ به کارگیری خـط فـارسی در رسانههای دیجیتال و محیطهای مجازی» و برای رسیدن و دستیابی به این هدف چند سالی است که سخت مشغول تحقیق و پژوهش در این حوزه هستیم. حال شاید بپرسید چرا تحقیق و پژوهش؟!
رسالت ما هم در خانهٔ فونت حفاظت، صیانت و گسترشِ به کارگیری خـط فـارسی در رسانههای دیجیتال و محیطهای مجازی است، برای این منظور طیف متنوعی از فونتهای فارسی را طراحی و تولید کردیم تا در اختیار جامعه بدهیم، تا در حد توانمان سعی خود را به کار گرفته باشیم تا از روند فراموش شدن حس زیباییشناسی خط فارسی جلوگیری نماییم.
هماکنون ما در حال مقدمات زیرسازی خانه فونت هستم، بزودی با کلی فونت فارسی در خدمت شما خواهیم بود. فعلا از شما دعوت میکنیم از فونتهای زیر بازدید به عمل بیاورید: